Spel zonder grenzen

Filosoof Marshall McLuhan kwam in 1962 met de term global village op de proppen, om een samenleving te beschrijven waar de macht van de massamedia de tijds en plaatsbarrières steeds meer wegnemen, waardoor mensen op een mondiale schaal kunnen communiceren.  Hij bedacht deze term voor de opkomst van het internet, dat in de praktijk zorgde voor een daadwerkelijke voltrekking van de global village.  De wereld is inderdaad in een dorp veranderd.  Wat ik schrijf achter mijn computer in Aartselaar, Antwerpen, wordt soms tot in Rusland en Australië gelezen tot mijn grote verwondering.

Een gevolg van deze global village is de invloed van gebeurtenissen in andere landen op plaatselijke trends en de invloed van economische migranten op de plaatselijke besluitvorming.  17/9 is zo'n kantelmoment, de dag van het Schotse referendum, waar beslist wordt over het lot van de Britse Unie.  Na maandenlang op een procentuele voorsprong te hebben gestaan verliest het neekamp nu zijn momentum, het jakamp heeft de wind in de zeilen ondanks de talrijke tactieken om de Schotse kiezer de stuipen op het lijf te jagen.

De secessiebeweging in Schotland is geen alleenstaand fenomeen, het kadert in het streven van vele rijke regio's om zich af te scheiden van haar armere hinterland.  Catalonië is een vergelijkbaar verhaal, waar een rijkere regio zich wil afscheiden van haar unitaristische unie met Spanje.  9/11 is een referendum gepland in Catalonië over onafhankelijkheid, hoewel dit met alle mogelijke middelen wordt bestreden door de regering Rajoy.  Het lijkt op een achterhoedegevecht, ook al slaagt de Spaanse regering erin om dit referendum te laten verbieden, de geest van de onafhankelijkheid is uit de fles.  Als de Spaanse regering erin slaagt de nationalistische kurk op de Spaanse fles te proppen, zal dit enkel tot gevolg hebben dat de nationalistische gevoelens zich verzamelen en onder druk komen te staan, wat enkel maar kan leiden tot een onvermijdelijke ontkurking, al dan niet manu militari.

De Belgische heimat kent ook zijn nationalistische partijen, met Vlaams Belang en NVA voorop.  Hoewel we ook kunnen stellen dat met de ontbinding van de Volksunie het nationalisme ook andere traditionele partijen besmet heeft.  In elk geval is het een modus vivendi, een wet van communicerende vaten zo u wil, als de traditionele partijtop gelooft dat het nationalisme leeft in de harten van de bevolking, zullen zij dit ook in naam belijden om stemmen te oogsten.  Een als de vos de passie preekt, boer pas op je ganzen, dringt zich hierbij op.


De nationalisten houden elkaar ondertussen nauwgezet in de gaten, Catalonië wacht de resultaten in Schotland af om verder te gaan met beslissingen over zijn referendum, Vlaanderen houdt Schotland en Catalonië in de gaten. En volgens mij beraden de Basken zich op nieuwe stappen in hun onafhankelijkheidsstrijd na hun defenestratie van de ETA, als terroristische beweging.  Hoe valabel uw onafhankelijkheidsstreven of onderdrukking ook moge zijn, het mag nooit een excuus worden voor gewapende strijd.  We leven in een democratische cultuur, waar dergelijke tendensen moeten worden afgedwongen op het politieke slagveld, en niet ten koste van de burgerlijke beschaving en onschuldige slachtoffers.  Wat volgens mij, enkel contraproductief kan werken.

Vlaanderen, Catalonië en Schotland zijn de bekendste regio's, maar er zijn er nog andere in Europa.  Zo is er de regio Zuid-Tirol, Baskenland, Noord-Ierland, Corsica  maar ook Venetië waar nationalistische geesten rondwaren.  Hoe valabel hun onafhankelijkheidsdenken, spreekt vooral over de kracht van de interne democratie. In elk geval lijken twee op zich tegenovergestelde tendensen te bestaan binnen Europa, die van een steeds uitbreidende Europese Unie, en de tendens van onafhankelijke regio's.  In elk geval komen de naoorlogse natiestaten steeds meer onder druk te staan, met voortdurende aanvallen op hun soevereiniteit vanwege regio's en Europa.  De manier waarop zij hiermee zullen omgaan, zal een bewijs zijn van de interne Europese beschaving en cultuur.  In elk geval worden het interessante tijden voor de verschillende kampen.

In België tenslotte wordt meer en meer gesproken over twee landen binnen een staatsstructuur, de grap dat Brussel en Wallonië het meest nabije buitenland zijn, is niet volledig zonder waarheid.  Er volgen spannende tijden voor de Zweedse coalitie.  Het lijkt me de opzet van BDW om de Walen en Brusselaars economisch en sociaal zo op de kast te jagen dat hun geesten haast automatisch rijpen in de richting van Waalse onafhankelijkheid, de verrottingsstrategie als het ware.  In elk geval als de MR het sociale gezicht moet worden van het Waalse socialisme, hou ik mijn hart vast.  Misschien is de machtshonger van de liberalen wel de laatste stap in een evolutie naar het confederalisme, de logische stap voor het separatisme.  De socialisten zullen de handen in elkaar slaan met de vakbonden om voor een heet sociaal najaar te zorgen.  Welke richting het uitgaat, is koffiedik kijken voor de betere augur.